Wist je dat naar schatting 1,4 miljoen huishoudens te maken hebben met risicovolle en problematische schulden? En dat vroegsignalering dit kan voorkomen? Per 1 januari 2021 is daarom een wetswijziging doorgevoerd op de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs). Vroegsignalering is hierbij als wettelijke taak opgenomen voor gemeenten. Dit stelt gemeenten in staat om te voorkomen dat betalingsachterstanden oplopen tot een problematische schuld. Het is een aanpak die al succesvol is gebleken in verschillende gemeenten in de afgelopen jaren.
Wat is vroegsignalering?
Vroegsignalering binnen de schuldhulpverlening is het in een zo vroeg mogelijk stadium in beeld brengen van mensen met financiële problemen om vroegtijdige hulpverlening mogelijk te maken. De wetswijziging houdt concreet in dat signaal partners, denk hierbij aan verhuurders van woningen, drinkwaterbedrijven, energieleveranciers en zorgverzekeraars, gemeenten op de hoogte brengen van beginnende betalingsachterstanden. Na een signaal moet de gemeente zelf iemand met schuldproblemen uitnodigen voor een gesprek. De hulp mag wel geweigerd worden.
Niet hetzelfde als preventie
De termen vroegsignalering en preventie worden vaak uitwisselbaar gebruikt. Maar er zijn wel degelijk verschillen. Preventie is het voorkomen van problemen door voortijdig in te grijpen. Bij preventie richten de activiteiten zich dus op risicogroepen waarvan verwacht wordt dat ze mogelijk in de problemen komen. Vroegsignalering is daarentegen meer gericht. In het geval van vroegsignalering zijn er namelijk al signalen dat er problemen zijn. Deze signalen zijn alleen nog niet zo geëscaleerd dat de inwoner zelf besluit om hulp te zoeken. Er wordt dus niet gewacht op een aanmelding van de inwoner zelf, maar hij of zij wordt proactief benaderd.
Het belang van vroegsignalering
Het hebben van schulden betekent niet per definitie een problematische schuldsituatie. Toch wachten mensen met schulden vaak lang voor ze om hulp vragen. Volgens de handreiking ‘Vroegsignalering schulden en bescherming persoonsgegevens’ is gemiddeld de schuld dan opgelopen tot meer dan 40.000 euro. Vroegsignalering is niet alleen van belang voor de betrokken burger, maar ook voor de schuldeiser en de gemeente. Vroegsignalering heeft onder andere de volgende voordelen:
- Het levert een besparing van (duurdere) curatieve zorg op
- Een verminderd beroep op de Participatiewet en/of WW met als gevolg bespaarde uitkeringskosten
- Het voorkomt een (hoge) huurschuld, met als gevolg minder huisontruimingen die geld kosten
- Minder huisontruimingen gaan gepaard met minder afsluitingen van nutsvoorzieningen, wat wederom kosten bespaard
Ook op de langere termijn zijn er voordelen. Zo kan vroegsignalering leiden tot het voorkomen van een generatie-effect onder schuldenaren.
Landelijke standaard
Voordat vroegsignalering de standaard werd in Nederland waren er al gemeenten die de aanpak uitvoerden. De gemeente Woensdrecht pakt bijvoorbeeld al sinds 2016 samen met partners betalingsachterstanden vroegtijdig aan. Volgens de wethouder Lars van der Beek werkt deze aanpak ook. Zo zijn er meerdere huisuitzettingen voorkomen, waarbij flink wat kosten zijn bespaard. “Tijdig ingrijpen loont dus, ook financieel.”, aldus Van der Beek.
Het belangrijkste argument voor vroegsignalering is dat de inwoner eerder in beeld is en een hulpaanbod ontvangt. Hierdoor lopen de bestaande problemen niet uit de hand. Dit levert (financiële) voordelen op voor de betrokken burger, de schuldeiser en de gemeente.
De wijziging van de Wgs maakt onderdeel uit van het actieplan Brede Schuldenaanpak. Dit actieplan werd in 2018 gepresenteerd door het kabinet. Het kabinet werkt hiervoor samen met gemeenten. Het doel is om meer mensen met problematische schulden te helpen.
Organisaties in onze database gericht op schuldhulpverlening
Ken jij iemand met schulden? In onze database staan meerdere organisaties die wellicht kunnen helpen naar een schuldenvrij leven.
SchuldHulpMaatje
SchuldHulpMaatje is een organisatie die erop is gericht mensen met (dreigende) schulden vroegtijdig te bereiken en hulp te bieden via internet en met getrainde vrijwilligers, die deskundig en op persoonlijke wijze kunnen helpen naar een schuldenvrij leven. De hulp is gratis voor iedereen die dat nodig heeft.
Budget: je krijgt budgetcoaching om je te helpen bij het oplossen en voorkomen van schulden
Log in en bekijk organisatie >>
Zoek je fondsen en donaties voor jouw cliënt?
De Fondsendatabase Armoede is hét hulpmiddel voor hulpverlenders in het sociaal domein! Wil jij je cliënten beter helpen en ben je op zoek naar individuele fondsen en donaties voor mensen in armoede en kwetsbare situaties? Het lidmaatschap op de database geeft je toegang tot 600+ actuele regelingen die financiële steun of hulp in natura bieden voor individuele cliënten. Zo kun je altijd snel en handig zoeken naar een passende regeling voor jouw cliënt. Daarnaast ontvang je de nieuwsbrief met daarin het laatste fondsennieuws en uitgelichte thema’s. Lees hier meer over het lidmaatschap >>
Word lid voor € 47 per jaar >>
Heb je vragen? Neem dan contact op met ons.