Het risico bestaat dat kinderen die opgroeien in armoede minder positieve aandacht thuis krijgen. Zowel kinderen als ouders hebben vaak liever niet dat anderen weten van de financiële situatie bij hen thuis. Wel kunnen zij behoefte hebben aan steun en/of een luisterend oor. En hoewel scholen de armoede in de gezinnen van hun leerlingen niet kunnen oplossen, kunnen zij die gezinnen wel een helpende hand bieden. In deze blog lees je over het herkennen van signalen van armoede en 5 tips voor het omgaan met armoede op school.
Herken de signalen van armoede op school
Armoede is niet altijd aan de buitenkant te zien: zowel ouders als kinderen doen hun best om het te verbergen. Toch zijn er vaak wel signalen op te vangen. De volgende signalen kunnen erop wijzen dat er sprake is van armoede:
- een kind draagt altijd dezelfde kleding, zowel in de zomer als in de winter;
- schoolreisjes en andere activiteiten die geld kosten worden door het kind vaak overgeslagen;
- het kind vertoont gedragsproblemen, kan zich moeilijk concentreren en heeft zorgen;
- tijdens de vakantie blijven het kind en de familie thuis;
- het kind heeft vaak geen lunch mee naar school;
Dit is slechts een kleine selectie van kenmerken van armoede op school, op de Signalenkaart Armoede staan er nog veel meer.
5 tips voor het omgaan met armoede op school
1. Besteed regelmatig aandacht aan het omgaan met geld
Niet elk kind krijgt van huis uit financiële kennis mee. Daarom is het belangrijk om kinderen op school bijvoorbeeld de waarde van geld te leren. Wat kost een nieuwe telefoon? Wat kun je kopen voor tien euro? En hoe ga je om met verleidingen zoals kortingsacties? Tijdens de jaarlijks terugkerende projectweek Week van het Geld worden veel van dit soort onderwerpen besproken. Ook wordt er veel (gratis) lesmateriaal aangeboden. Het is dus zeker aan te raden hier als school aan deel te nemen.
2. Vergroot de wereld van kinderen uit kansarme gezinnen door ze kennis te laten maken met andere omgevingen
Kinderen uit gezinnen met beperkte financiële middelen nemen over het algemeen minder deel aan buitenschoolse activiteiten. Deze kinderen lopen daardoor het risico in een kleinere wereld op te groeien. Door educatieve activiteiten aan te bieden die buiten het reguliere onderwijsprogramma vallen is het mogelijk om de talenten van deze kinderen en hun kansen voor de toekomst te vergroten.
Stichting Jeugdfonds Sabrina
Stichting Jeugdfonds Sabrina zet zich in voor de ontplooiing van kinderen en jongvolwassenen, die als gevolg van lichamelijke, verstandelijke of sociaal-maatschappelijke beperkingen in hun ontwikkeling geremd of belemmerd worden door middel van financiële steun in de gelegenheid te stellen zich verder te ontplooien en hun talenten te ontwikkelen. Te denken valt aan activiteiten op het gebied van sport, muziek, kunst en cultuur, onderwijs en cursussen en maatschappelijk verkeer.
Budget: geen vaststaand bedrag
Deadline: jaar rond
3. Het bieden van laagdrempelige materiële steun aan leerlingen en ouders die geldzorgen hebben
Kinderen kunnen niet gymmen zonder gymschoenen. Leren op een lege maag is haast onmogelijk. En meisjes missen vaak school als zij tijdens hun menstruatie geen maandverband beschikbaar hebben. Door bijvoorbeeld fruit aan te vragen bij het Europese programma ‘schoolfruit- en groente’, een weggeefkast in te richten voor dagelijkse spullen die ouders kunnen uitwisselen en maandverband gratis beschikbaar te stellen voor meisjes die dit vergeten zijn en/of niet kunnen betalen, kan je als school leerlingen en ouders met beperkte financiële middelen een tijdelijke oplossing bieden voor heel eenvoudige, maar fundamentele behoeften.
Stichting Little Better
Stichting Little Better zet zich in om meer kinderen in binnen- en buitenland een hoopvolle toekomst te bieden, zichzelf te ontplooien en afleiding en plezier te geven. De stichting probeert haar doelstelling onder andere te bewerkstelligen door een “schoolpakket-actie” voor kinderen van de voedselbank en/of voor kinderen van stichting Leergeld/Jeugdeducatiefonds: bij de start van het schooljaar overhandigen ze een pakket met divers benodigd schoolmateriaal voor de (middelbare) school, bijvoorbeeld rugtas, broodtrommel, drinkbeker, etui, lineaal, bosatlas, rekenmachine etc.
Budget: in de vorm van schoolmateriaal (zonder vaststaande waarde)
Deadline: jaar rond
4. Beperk de vrijwillige ouderbijdrage en voorkom uitsluiting van leerlingen
Schoolkosten kunnen stress opleveren in gezinnen met beperkte financiële middelen. Hierdoor kan het zijn dat kinderen uit deze gezinnen zich minder snel aanmelden voor activiteiten waarvoor een bijdrage gevraagd wordt (bijvoorbeeld tweetalig onderwijs of bijlessen). Dit terwijl dergelijke activiteiten juist voor hen een grote meerwaarde kunnen hebben. Door ouders de gelegenheid te geven om in termijnen te betalen en regelingen van gemeenten en fondsen te benutten kan de vrijwillige ouderbijdrage worden beperkt.
5. Informeer ouders over de financiële ondersteuning die zij kunnen krijgen
Ouders zijn niet altijd op de hoogte van de financiële ondersteuning die zij kunnen krijgen. Door hen actief te informeren, via bijvoorbeeld flyers, de website of de (digitale) nieuwsbrief, wordt er meer gebruik gemaakt van de bestaande regelingen. Het is belangrijk om daarbij als school te benoemen tot wie ouders zich daarmee kunnen richten. Het liefst is dit iemand binnen de school die een bekend gezicht vormt voor de ouders.
Het is daarom belangrijk om als school een goed overzicht te hebben van wat er beschikbaar is. Met een jaarabonnement op de Fondsendatabase Armoede heb je toegang tot meer dan 600 fondsen die financiële steun kunnen bieden aan mensen in armoede. Met deze database kun je snel en handig zoeken naar een passende regeling.
Zoek je fondsen en donaties voor jouw cliënt?
De Fondsendatabase Armoede is hét hulpmiddel voor hulpverlenders in het sociaal domein! Wil jij je cliënten beter helpen en ben je op zoek naar individuele fondsen en donaties voor mensen in armoede en kwetsbare situaties? Het lidmaatschap op de database geeft je toegang tot 600+ actuele regelingen die financiële steun of hulp in natura bieden voor individuele cliënten. Zo kun je altijd snel en handig zoeken naar een passende regeling voor jouw cliënt. Daarnaast ontvang je de nieuwsbrief met daarin het laatste fondsennieuws en uitgelichte thema’s. Lees hier meer over het lidmaatschap >>
Word lid voor € 47,- per jaar >>
Heb je vragen? Neem dan contact op met ons.